Neden egzersiz?
Modern yaşamın yol açtığı rahatsızlıkların sebeplerinin başında yanlış beslenme alışkanlıkları ve hareketsiz yaşam tarzı gelmektedir. Günümüz insanının teknolojinin hızla gelişimiyle bilgisayar, tablet, cep telefonu kullanımına bağlı olarak hareketsiz kalması bir çok sağlık sorununa yol açıyor. Bunların başında yeterli enerji yakımı söz konusu olamadığından ötürü obezite geliyor. Diyabet, hipertansiyon, kalp hastalıkları gibi sistemik rahatsızlıkların yanı sıra kas iskelet sistemi problemleri, yaygın kas ağrıları, eklem dejenerasyonları, kireçlenmeler ve bel boyun fıtıklarının görülme sıklığı arttı. Normal şartlarda yaşlanmaya bağlı olarak karşılaştığımız bir çok problem artık gençlerde hatta okul çağı çocuklarda bile mevcut.
Araştırmalar Türkiye genelinde erkeklerin %67.6 sının, kadınların %76.5’inin, toplamda ise % 71.9’unun egzersiz yapmadığını göstermektedir. Yine 6-11 yaş grubu çocukların % 58.4’i düzenli olarak egzersiz yapmamaktadır. Fiziksel inaktivitenin olumsuz etkilerini sadece kas iskelet sistemimizde görmüyoruz. Meme ve kolon kanserlerinin yaklaşık %21-25’inin; diyabetin %27’sinin ve iskemik kalp hastalığının %30’unun ana nedeninin fiziksel hareketsizlik olduğu tahmin edilmektedir. Kronik hastalıkların en önemli sebeplerinden biri olan fiziksel hareketsizlik, dünya genelinde ölüme sebep olan risk faktörleri arasında dördüncü sırada yer almaktadır.
Artık diyabet, tansiyon, kalp damar hastalıkları, kireçlenme, osteoropoz, hipertansiyon ve hiperlipemi (kan yağlarının artması) gibi birçok hastalığın tedavisinde sadece ilaç kullanımının yeterli olmadığı yapılan çalışmalarla ortaya konmuş durumda. Söz konusu hastalık ne olursa olsun medikal tedavinin yanı sıra egzersiz ve diyetle desteklenmek durumunda.
Obeziteden kansere, kalp ve damar hastalıklarından diyabete, KOAH’dan fibromiyaljiye hatta depresyondan kronik yorgunluk sendromuna kadar birçok hastalıktan korunmak için de egzersizin şart olduğu yadsınamaz bir gerçektir. Bu hastalıklardan korunmak hastalığa yakalandıktan sonra tedavi olmaktan çok daha kolay ve maliyetsizdir. Egzersiz en ucuz ve kolay tedavi yöntemidir. Doğru egzersiz ve beslenmeyle hastalıklara yakalanmadan sağlıklı ve uzun bir ömür sürmek mümkün. Zira bahsedilen hastalıkların toplumdaki oranının artmasıyla sağlık hizmetlerine yapılan harcamaların miktarı da sağlık bakanlığına olan maliyeti de oldukça yükseldi.
Düzenli fiziksel aktivite; kan basıncını azaltır, HDL seviyesini arttırır ve kilo kontrolü sağlar. genel anlamda yetişkinler için önerilen haftanın 5 günü en az 30 dakika orta şiddette fiziksel aktivite yapılması sağlığın korunması, kalp-damar hastalıkları, diyabet, kolon ve meme kanseri riskini azaltmak için gereklidir.
Orta şiddette fiziksel aktivite; solunum veya kalp atış hızında küçük artışlar sağlayan, orta düzeyde fiziksel efor gerektiren fiziksel aktivitedir.( Örneğin; Tempolu yürüyüş – saattte yaklaşık 5 km, bisiklete binme – saatte 16 km’ den az, hafif tempolu koşu – saatte 8 km’den az) 5-17 yaş grubu çocukların ise günde en az 60 dakika orta şiddetten şiddetli aktiviteye doğru giden aktivite yapması önerilmektedir.
Sadece yürüyüşün kurallara uyularak yapılması halinde bile yeterli olmadığını vurgulamakta fayda var. Mutlaka kuvvet, esneme ve denge egzersizlerinin de günlük yaşama ilave edilmesi gerekiyor. Bunun uygun koşullarda yapılabilmesi için de kişinin bir uzman tarafından değerlendirilmesi gerekiyor. Herkesin beden yapısı, fiziksel uygunluğu farklı olduğu için herkesin yapacağı fiziksel aktivite düzeyi de farklıdır. Egzersiz de tıpkı ilaçlar gibi kişiye özel reçetelendirilmelidir. Kişinin sağlık durumu, var olan patolojileri, yaş, cinsiyet, kilo, boy, meslek gibi birçok etkene bağlı olarak yapılacak egzersiz değişkenlik göstermektedir. Egzersizin türünü, sayısını, sıklığını belirlemek ve bir program halinde ilerletebilmek için bu alanda uzman bir hekim veya fizyoterapiste danışmakta yarar var.
FİZYOTERAPİST NURDAN ASLAN AYBAR
kaynaklar :
http://tip.fusabil.org/pdf/pdf_FUSABIL_1258.pdf
http://www.turkiyeklinikleri.com/article/tr-hdl-dusuklugune-yaklasim-ve-tedavi-81750.html
Çok doğru tespitler, egzersiz yapmayı sadece iyi görünmek için yapmak yerine gerçek amacı da bu olmalıdır.